Terug naar de mensheid. Die is niet geëvolueert louter op grond van intelligentie, maar op het vermogen om zich te organiseren in steeds grotere groepen. En in grote groepen kent de meerheid elkaar niet meer persoonlijk, want dat wil alleen in kleine groepjes van hoogstens 20 personen. De archaïsche mensensoorten kwamen niet verder dan dat: hoogstens 20 a 25 individuen per groep, allen jagers-verzamelaars, en allen beheersten het vuur en allen maakten stenen werktuigen (pijlen en speren vooral), Die waren op zich niet minder intelligent dan de Homo sapiens sapiens, wanneer we sommige specifieke gebieden in ogenschouw nemen, zoals ruimtelijk inzicht, een van de grondslagen voor Bêta intelligentie (wiskundig). De (afrikaanse) Homo sapiens sapiens had echter een grotere taalaanleg,en verbeeldingsvermogen, en dus ook het vermogen om abstracte idseeën over te brengen, in woorden duidelijk te maken, zoals goden en goddellijke afstamming van leidersfiguren. Zij waren de handige charlatans, die grote groepen wisten te verenigen en te organiseren.

Sommige archaïsche mensensoorten zoals Neanderthalers, Denisovanen, en een paar westafrikaanse en zuidoostaziatische mensensoorten hebben gerommeld met de moderne, uit Zuidsahariaans Afrika afkomstige Homo sapiens sapiens.

Neanderthalergenen zouden aan het brein grotere wiskundige vaardigheden, maar ook gevoeligheid voor Asthma en nicotineverslaving en aanpassing aan koude verlenen; De hoogste concentratie Neanderthalergenen werden gevonden in Centraal- en Oost-Azië, delen van Europees noordoostelijk Rusland (tot 5 % van het totaal genoom), en zijn in geringere concentraties te vinden in Europa (2 a3 %) , Noord-Afrika (1 a 2%), de Melanesiërs/Micronesiërs (Papoea`s, Australische aboriginals (2 a 3%), Amerikaanse indianen (2 a 3%.). Denisovaanse genen zouden o.a. beter reuk- smaakvermogen en aanpassing aan ijle lucht verlenen, ze zijn te vinden in Melanesiërs/Micronesiërs (Papoea`s, Australische aboriginals (3 a 5%), zuidaziaten (Nepalezen, Tibetanen, Indiërs, birmanen, maleiers, sumatranen, stammen in Borneo) tot 3 %. Andere archaïsche mensensoorten -is tot nog maar zeer voorkort ontdekt- hebben bevolkingsgroepen (negritos) van Maleisië, de bevolking van de Andaman-eilanden, en westafrikaanse stammen genetisch beïnvloed, hoe en op welke manier die invloed zich uit is nog onbekend.

De studie van het menselijke genoom is een wetenschap die zich nog lang niet uitontwikkelt, er moet nog veel onderzocht worden, en geeft dus volop ruimte voor vele speculaties.

Een van die speculatioes, welke mij aannemelijk lijkt, is dat neanderthalergenen eensgezinder samenwerken (zxonder daarvoor Grote Leidersfiguren nodig te hebben) zou vergemakkelijken. Lijkt mij niet onbelangrijk: dat is een van de voorwaarden voor democratie.